برق صنعتی به زبان ساده

برق صنعتی به زبان ساده :

برق صنعتی به زبان ساده(قسمت اول)

در این مقاله قصد داریم به بررسی برق صنعتی به صورت ساده (برق صنعتی به زبان ساده) برای دوستانی که علاقه مند به این مبحث هستند و پیش زمینه ای در این حیطه ندارند بپردازیم.از نظر معنی لغتها می توانیم بگوییم برق صنعتی یعنی برقی که در صنعت استفاده می شود و یا اینکه علم و تخصصی که به کاربرد برق در صنعت پرداخته است.

اما این تعریف نمیتواند همیشه درست باشد. در برخی موارد برق ساختمان ، ما ادوات و مدارهای برق صنعتی و حتی اتوماسیون صنعتی را میبینیم مثلا  پمپهای آب که موتورهای تک فاز یا سه فاز در آن استفاده شده است و یا آسانسور که در آن درایو های الکتریکی و موتورهای الکتریکی کاربرد دارند.

قسمتی از اتوماسیون صنعتی هم شامل برق صنعتی میشود زیرا بر طبق تعریف اتوماسیون صنعتی که به معنی اتوماتیک کردن فرایندهای صنعتی به کمک کامپیوتر یا یکسری ادوات مخصوص است ، میتوان گفت در برق صنعتی هم  این خودکار سازی فرایندها را داریم.

اگر بخواهیم ساده و با اغماض نسبت به یکسری موارد در مورد برق صنعتی صحبت کنیم ، باید بگوییم برق صنعتی یعنی کنترل سه فازی که وارد یک کارخانه یا کارگاه صنعتی می شود.این کنترل باعث می شود بتوانیم از برق سه فاز برای روشن و خاموش کردن یکسری تجهیزات صنعتی و رساندن توان مورد نیازشان استفاده کنیم.

این تجهیزات میتواند موارد زیر باشد.

موتورهای الکتریکی  تک فاز و سه فاز

دستگاه های برش ،فرز و cnc

کوره های القایی یا عملیات حرارتی

نوارهای نقاله

هیتر های صنعتی

جرثقیلهای سقفی(دروازه ای)

انواع کمپرسورها

فن های هوا

پمپهای سیالات

دستگاه های پاشش رنگ

سنگ شکنها

دستگاه های نساجی و چله کشها

و………

خوب به نظر میرسد کمی تند رفتیم و برق صنعتی را به زبان ساده نگفتیم! در چند نقطه از سه فاز صحبت کردیم بدون توضیح قبلی.

ابتدا از سیستم تک فاز خودمان که با آن آشنایی بیشتری داریم صحبت می کنیم.

در تک فاز که در ساختمانهای مسکونی هم استفاده می شود ما دو خط اصلی فاز و نول را داریم.

شکل زیر این مورد را نشان می دهد.سیم فاز با حرف P و سیم نول با MP

اما شما یک سیم اضافه می بینید و آن ارت است.دقت کرده اید که پریزها دارای یک زایده هستند.این سیم سوم همان ارت است که به تمامی تجهیزات ساختمانی که نیاز به ارت دارند مثل پریزها متصل می شود.

حروف VDE به معنی استاندارد آلمان است.برای نام گذاری ها هم در برق ما استانداردهایی داریم.اینکه نام سیم فاز با حرف P مشخص شده و نام سیم نول با حرف MP ، نشان می دهد بر اساس استاندارد VDE نام گذاری شده اند.

ما استاندارد دیگری هم با نام IEC داریم.این استاندارد بین المللی است و در ایران بیشتر از این استاندارد استفاده می شود.

اما این تک فاز به چه صورتی است.اگر به کمک دستگاهی با نام اسیلوسکوپ که شکل موج ها را به ما نشان می دهد(مانند دستگاه نمایش سیگنالهای قلب) این سیگنال تک فاز را نمایش دهیم با یک شکل سینوسی مواجه خواهیم شد.این شکل موج برای برق ایران ۵۰ هرتز است.یعنی ۵۰ بار در ثانیه این حرکت سیگنال به اوج مثبت و سپس اوج منفی اتفاق می افتد.

این شکل موج تک فاز دارای ولتاژ موثر ۲۲۰ ولت است.یعنی وقتی با یک ولتمتر ولتاژ بین فاز و نول آن را اندازه گیری کنیم ولتاژی برابر ۲۲۰ ولت نمایش داده می شود.

این همان ولتاژی است که بر روی تمامی دستگاه های الکتریکی خانگی و یا موتورهای الکتریکی تک فاز یاد داشت شده است.

نتیجه:

تا اینجای مقاله در مورد خطوط تک فاز صحبت کردیم و مطلب را با این مورد شروع کردیم زیرا همگی در منزل مسکونی این ولتاژ تک فاز را تا حدودی می شناسیم

در صنعت برای خیلی از کاربردها ،تک فاز جواب نمی دهد.یعنی در برخی کاربردها توان زیادی بایستی صرف شود تا کاری انجام شود و این توان زیاد نیاز به ولتاژ بالاتر و جریان زیادتری دارد و تک فاز به دلیل ولتاژ پایین تر و جریان کمتر جوابگوی ما نیست.

همینطور بایستی بدانیم که ژنراتورها در نیروگاه در اصل ولتاژ تک فاز تولید نمی کنند و ولتاژ سه فاز تحویل می دهند و این هم به خاطر ساختارشان است.

پس بایستی با ولتاژ سه فازه آشنا شویم زیرا بیشترین کاربرد را در صنعت و تجهیزات صنعت برق دارد.